A
orta je najveći krvni sud u ljudskom tijelu. Ona nosi krv obogaćenu kiseonikom u plućima, preko svojih bočnih i završnih grana, praktično do svake žive ćelije u organizmu. Izvire iz baze lijeve komore srca, penje se naviše prema vratu, a zatim nešto malo ispod ključnih kostiju, u grudnom košu savija se u vidu luka i prolazi nishodno kroz grudni koš, „probije” dijafragmu i uđe u trbuh, pa malu karlicu gdje se, konačno, račvasto završava na krvne sudove za noge i organe male karlice. Njen tok je od četvrtog grudnog, pa do četvrtog slabinskog pršljena uz lijevu ivicu kičmenog stuba:
Na slikama se vidi taj „čuveni” luk aorte i ona se anatomski dijeli na ushodni dio-tu se odvajaju prve bočne grane, one su srčane arterije. Slijedi luk i njegove bočne grane za ruke i za vrat-jasno se na slikama vidi odvajanje tih grana. Aorta zatim počinje da se spušta naniže kroz grudni koš i trbuh (njen nishodni dio) i konačno završava pomenutom račvom.
Disekcija, u prevodu, znači „raslojavanje zida aorte”. Dakle, iz nekih razloga dolazi do naprsnuća dijela zida aorte i krv pod pritiskom cijepa uzdužno zid aorte puneći ga krvlju i praktično umjesto jednog kružnog otvora na poprečnom presjeku, mi dobijamo dva- pravi i taj lažni koji je u širenju duž aorte-nešto poput „dvocijevke”. Ojačan spoljni dio zida ne dozvoljava da aorta skroz pukne, što se zove ruptura aorte i praktično je smrtonosno stanje. Usled povišenog krvnog pritiska, nakupljanja masnoća na zidu aorte, nekih urođenih slabosti tog zida, toksičnih efekata duvanskog dima na taj zid, te velikih fizičkih naprezanja dolazi do naprsnuća i daljeg raslojavanja aorte.
Simptomatologija
Za razliku od „srčanog bola”- stabilna i nestabilna angina pektoris, infarkt, upala srčane maramice, koji imaju neke svoje „najave” i počinju postepeno- bol kod aortne disekcije je jak, iznenadan („kao grom iz vedra neba”), najintezivniji na početku (trenutak kada naprsne zid) i onda nešto umine, ali ima pravac pružanja onako kako je aorta anatomski pozicionirana: počne iza grudne kosti, pa se redom širi između lopatica, duž kičme, pa sve do u malu karlicu, često i niz noge. Nekada ovaj bol imitira simptome diskus hernije, „napada bubrega”, „upale slijepog crijeva”, što zna da zavede ljekara da izgubi dragocjeno vrijeme na dijagnostici. Ostali simptomi su: malaksalost, hladno preznojavanje, gušenje, nekad slika moždanog udara... Dijagnostika: simptomi, EKG (obično bez promjena), ultrazvuk srca i konačno multislajsni skener aorte. Terapija: strogo mirovanje, spuštanje krvnog pritiska i broja otkucaja srca (svaki otkucaj-cijepanje koji milimetar više), ublažavanje bola. Ako je rascijep nastao do nivoa gdje luk prelazi u nishodni dio aorte, hitna operacija je obavezna i to obavljaju kardiohirurzi. Ukoliko je rascijep na nishodnom dijelu aorte, sa operacijom se može sačekati, što procjenjuju vaskularni hirurzi. Ovaj rascijep može biti riješen i jednom vrstom stenta, bez otvaranja grudnog koša ili trbuha.